تبلیغات
تالاب هامون جازموریان

تالاب هامون جازموریان بین استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان واقع است. هامون جازموریان ما بین كوه های مكران و شاهسواران قرار دارد كه از خاور به باختر تقریبا به درازای 300 كیلومتر و از شمال به جنوب به پهنای 100 كیلومتر گسترده شده است. در اصطلاح محلی پوشش گیاهی را جاز می نامند و انبوهی و كثرت آن را موریان می گویند. به همین سبب، این ناحیه به جازموریان معروف شده است.

این دریاچه فصلی، در باختر بلوچستان قرار دارد و نیمی از آن در استان كرمان واقع شده است. مساحت حوزه ی آب ریز آن 69000 كیلومتر مربع و ارتفاع آن از سطح دریا 300 متر است. محدوده آب گیر كامل دریاچه در مواقع پر آبی 3300 كیلومتر مربع و در مواقع كم آبی به طور متوسط 2500 كیلومتر مربع است.

رود های هلیل رود و بمپور به این هامون می ریزند. بر خلاف تمام هامون های بسته درونی ایران، خاک های هامون جازموریان چندان شور نیست و زمین آن از قلوه سنگ ها و لایه های شنی و آهكی تشكیل شده است. هامون جازموریان در دوره های اخیر زمین شناسی مسدود شده است و در گذشته رودهای هلیل رود و بمپور در جنوب باختری آن به دریای عمان می ریختند. چین خوردگی زمین، دره را مسدود ساخته و آن را به صورت هامون كنونی درآورده است. هامون جازموریان بر خلاف هامون های دیگر ، آب شیرین دارد و شوری آن بسیار كم است. علت شیرینی این است كه آب در آن ساكن نیست و زهكش طبیعی دارد. در فصول بارانی در قسمت های عمیق این دریاچه آب مشاهده می شود ولی در سایر مواقع به شكل مرداب و باتلاق در می آید.

هامون جازموريان، يك فرونشست زمينساختي جوان در 150 كيلومتري باختر ايرانشهر است كه و بلندي آن از سطح درياي آزاد 350 متر ميباشد. وسعت اين هامون در فصول پرباران، 3300 كيلومترمربع است و به دليل شرايط اقليمي ويژه، در بيشتر مواقع سال، بخش اعظم آن به كفة نمكي وكفههاي رسي تبديل ميشود. رودها و آبراهههاي متعدد دائمي و موقت، به اين هامون ميريزند كه از ميان آنها، رود بَمپور و هليلرود اهميت بيشتري دارند. در بارة شوري رودهاي وارده و درصد نمك آب درياچه گزارشهاي موجود هماهنگي دارد. در گزارشاوبرلندر (1988)، آب هامون قابل شُرب دانسته شده ولي فيشر (1968) آب هامون را شور ميداند. بنابر دانستههاي موجود، شوري آب جازموريان تا حد فوق اشباع از نمك است. كرينسلي (1970) گسترة هامون جازموريان را شامل سه بخش زير دانسته است:

درياچة فصلي كه گسترة آن در فصول خشك و مرطوب تغييرات زيادي دارد و در بيشتر جاها در اواخر تابستان و اوايل پاييز ناپديد ميشود.
پهنة مرطوب كه سطحي در حدود 22 درصد ميپوشاند.
پهنة باتلاقي كه 59 درصد از منطقة مرطوب را زير پوشش دارد و مرز بالايي آن به پهنههاي سيلتي- رسي است.

در اصطلاح محلي پوشش گياهي را «جاز» مي نامند و انبوهي و کثرت آن را «موريان» مي گويند. به همين سبب، اين ناحيه به «جازموريان» معروف شده است. اين درياچه فصلي، در غرب بلوچستان قرار دارد و نيمي از آن در استان کرمان واقع شده است. مساحت حوضه آبريز آن 69000 کيلومتر مربع و ارتفاع آن از سطح دريا 300 متر است. محدوده آبگير کامل درياچه در مواقع پرآبي 3300 کيلومترمربع و در مواقع کم آبي به طور متوسط 2500 کيلومترمربع است. هامون جازموريان مابين کوه هاي «مکران» و «شاهسواران» قرار دارد که از شرق به غرب تقريبا به طول 300 کيلومتر و از شمال به جنوب به عرض 100 کيلومتر گسترده شده است. رودهاي «هليل رود» و «بمپور» به اين هامون مي ريزند. برخلاف تمام هامون هاي بسته دروني ايران، خاک هاي هامون جازموريان چندان شور نيست و زمين آن از قلوه سنگ ها و لايه هاي شني و آهکي تشکيل شده است. هامون جازموريان در دوره هاي اخير زمين شناسي مسدود شده است و سابقا رودهاي هليل رود و بمپور در جنوب غربي آن به درياي عمان مي ريختند. چين خوردگي زمين، دره را مسدود ساخته و آن را به صورت هامون کنوني درآورده است. هامون جازموريان برخلاف هامون هاي ديگر، آب شيرين دارد و شوري آن بسيار کم است. شيريني آن نيز به اين دليل است که آب در آن ساکن نيست و زهکش طبيعي دارد. در فصول باراني در قسمت هاي عميق اين درياچه آب مشاهده مي شود، ولي در ساير مواقع به شکل مرداب و باتلاق درمي آيد.

 

مطالب مرتبط با تالاب هامون جازموریان

برچسب ها

  • تالاب هامون جازموریان
  • تالاب هامون جازموریان در سیستان
  • تالاب هامون جازموریان در سیستان بلوچستان
  • تالاب هامون جازموریان در کرمان
  • هامون جازموریان

مطالب مرتبط

شبکه های اجتماعی: