برج مهماندوست در نزدیکی روستایی به همین نام قرار دارد. این برج با ساختمان آجری خود از زمان سلجوقیان در شهرستان دامغان برجای مانده است. برخی به علت شباهت این برج با برج طغرل شهر ری آن را برج طغرل سمنان می‌نامند.

برج مهماندوست

برج مهماندوست در جنوب روستایی به همین نام قرار دارد. این روستا در نزدیکی امام‌آباد و در ۲۰ کیلومتری شمال شرقی شهر دامغان قرار گرفته است. برج مهماندوست که به برج معصوم‌زاده نیز شناخته می‌شود، به گفته کارشناسان در دوران سلجوقیان ساخته شده است.

همچنین در بخش جنوبی برج، تپه‌های باستانی مهماندوست قرار دارد. به گفته مردم محلی این برج شبیه به برج طغرل در شهری ری است، به همین منظور به برج مهماندوست، برج طغرل سمنان نیز گفته می‌شود.

تاریخچه برج مهماندوست

برج مهماندوست حوادث و رخدادهای بسیاری را پشت سر نهاده و علی‌رغم حوادث مختلف از حمله جنگ‌های بزرگ نادرشاه افشار و اشرف افغان، همچنان باشکوه برجای مانده است.

طبق شواهد موجود، سلطان سنجر سلجوقی دستور ساخت برج مهماندوست را صادر کرده است. گنبد برج فرویخته اما معماری قسمت‌های باقی‌ ماند قدمت برج را تایید می‌کنند. همچنین سنگ نبشته‌ای بر بالای برج وجود دارد که تاریخ ساخت برج ۴۹۰ هجری قمری و در زمان سلطان سنجر ثبت شده است. 

معماری برج مهماندوست

بنا بر روی پایه مدور بنا شده اما بدنه برج به صورت دوازده ضلعی دیده می‌شود. همچنین برج در قسمتی به استوانه تغییر شکل داده و همین تغییر شکل، برج مهماندوست را به برجی خاص تبدیل کرده است. در ورودی برج روی یکی از اضلاع قرار دارد. شعاع داخلی برج ۸ متر و عرض هر ضلع حدودا ۱.۲۳ متر است. ارتفاع برج نیز به ۱۴.۵ متر می‌رسد.

در قسمت فوقانی برج سه ردیف مقرنس کار شده و در بالای آن، دو کتیبه‌ وجود دارد که دور تا دور بنا را گرفته‌اند. یکی از کتیبه‌ها در بالای برج و به خط کوفی (که تاریخ ساخت بنا را نشان می‌دهد) است و دیگری به خط بنایی و در بالای کتیبه‌ قبلی جای داده شده است.

از دیگر تزیینات بنا، آجرکاری‌های هر ضلع بناست. ریزبینی آجرکاری در معماری و ساخت برج مهماندوست آنچنان بالاست که لبه‌ آذین‌بندی‌های قرنیز برج، تیز بریده شده است و این موضوع حتی دورتر از پایه برج نیز مشخص می‌باشد.

افسانه‌های محلی

اهالی محلی نام برج را برج سربرانداز می‌دانند. از گذشتگان نقل شده که یک روز با طلوع خورشید، مردم دیدند که برج دیگر سقف ندارد. بعد از آن بارها تلاش شد که برای برج سقفی ساخته شود و آن را تعمیر و مرمت کنند. اما هر بار سقف فرو می‌ریخت. به همین دلیل مردم اعتقاد داشتند که برج به جز سقف اصلی خود، سقف دیگری را قبول نمی‌کند و دست از تلاش برداشتند.

همچنین داخل برج سه سنگ قبر دیده می‌شود که یکی از قبرها، آجری و دو قبر دیگر سنگی می‌باشد. مردم محلی معتقد هستند که قبر مرکزی متعلق به امامزاده قاسم (از فرزندان امام موسی کاظم) است. درستی یا نادرستی این موضوع تایید نشده و کارشناسان معتقدند که این قبرها متعلق به بزرگان منطقه بوده است.

بهترین زمان سفر به برج مهماندوست

برج مهماندوست در استان سمنان و در ۳۰ کیلومتری جاده دامغان به مشهد قرار دارد. بهترین فصل سفر به این منطقه با توجه به شرایط آب و هوایی، اوایل فصل بهار و پاییز است.

 برج مهماندوست دامغان در گذشته ارتفاع بیشتری داشته و به دلیل تخریب گنبد، حالا کوتاه‌تر از اصل آن شده است. با این حال این برج همچنان یکی از زیباترین بناهای تاریخی ایران به حساب می‌آید. اگر از این مکان تجربه‌ای دارید، آن را با ما به اشتراک بگذارید.

برچسب ها

• برج مهماندوست

• برج سربرانداز

• برج مهماندوست سمنان

• برج مهماندوست دامغان

• امام‌آباد

• برج طغرل سمنان

مطالب مرتبط