قلعه دزک، قلعه‌ای است در روستایی به نام دزک که در استان چهارمحال و بختیاری و در فاصله ۳۲ کیلومتری شهرکرد، (مرکز استان چهارمحال و بختیاری) واقع است. این روستا در زمان‌های گذشته دارای شخصیت‌های بزرک سیاسی و نظامی بوده‌است که از جمله معروف ترین آنها می‌توان به تیمسار تیمور بختیار اشاره نمود که بنیان گذار ساواک در ایران بوده‌است.تیمسار بختیار در روستای دزک در قلعه سردار امیر مفخم خان بختیاری به دنیا آمد. در این قلعه کتابخانه‌ای از کتب سردار امیر مفخم بختیاری معروف به سردار جنگ وجود داشته‌است. علی اکبر دهخدا در هنگام جنگ جهانی که به چهارمحال گریخته بود از این کتابخانه استفاده کرد و تألیف امثال و حکم و لغتنامه خود را با استفاده از منابع موجود در قلعه دزک آغاز نمود. تیمسار بختیار در زمان ریاست ساواک در ایران با توجه به ارتباط خود با این منطقه افرادی را به عنوان تبعید به این روستا و قلعه می‌فرستاد که از جمله آنها می‌توان به دهخدا و دکتر مصدق اشاره نمود

این قلعه در حال حاضر در اختیار سازمان میراث فرهنگی و گردشگری می‌باشد که یکی از نقاط گردشگردی استان محسوب می‌گردد. ادر این قلعه تعدادی از فیلم‌های تاریخی بوده ساخته شد و هر ساله گروه‌های زیادی از این روستای تاریخی و قلعه آن دیدین می‌نمایند. اما توضیحات اجمالی در خصوص روستای تاریخی، سیاسی و فرهنگی دزک: دزک از روستاهای بخش کیار، دهستان کیار شرقی، شهرستان شهرکرد از زمره محال چهار گانه(لار، کیار، می‌زدج و گندمان) که در فاصله ۳۵ کیلومتری جنوب شرقی شهرکرد مرکز استان واقع گردیده‌است و جمعیت آن بر اساس سرشماری سال (۱۳۷۵) ۳۵۸۱ نفر اعلام شده‌است. گویش مردم آن فارسی روستایی ومذهب تمامی ایشان شیعه دوازده امامی می‌باشد از اواسط دوره قاجاریه به این سو، روستای دزک ازنواحی حاکم نشین این منطقه به شمار می‌آید و همپای دیگر نقاط همجوارش یعنی سورک و موسی آباد به عنوان یک منطقه دارای اهمیت تلقی می‌شود از لحاظ تاریخی نیز همجواری با روستای دستگرد امامزاده و نیز آثار و شواهد تاریخی، نظیر تپه‌های مربوط به ادوار مختلف استقرار بشر و گورستانهای قدیمی با شیرهای سنگی متعلق به عصر صفویه، نشانه‌های دیگری از اهمیت آن در روزگار پیشین است. در خصوص وجه تسمیه این روستا باید گفت دزک از نظرصورت ظاهری از ترکیب «دز(دژ)» و «ک» حرف تصغیر تشکیل گردیده‌است و در کل به معنای بنای تدافعی نظامی کوچک می‌باشد. همچنین کلمات «دزیان»، «دزیزان»، «دزدک» و... از همان کلمه دز ریشه گرفته و نشانگر سیر تطور آن در دوره‌های مختلف است. بر اساس روایتهای محلی در زمانهای دور در ارتفاعات سر به فلک کشیده مجاور روستا، دژی وجود داشته که اطراف آن خندق عمیقی بوده‌است و همین امر سبب شده تا بعدها پس از احداث دهکده فعلی کم کم نام «دزک» به این روستا که بنای کلی و نیز کاخ حکومتی اش از آن الهام گرفته شده اطلاق گردد. این بنا توسط لطفعلی خان امیر مفخم بختیاری از خوانین معروف هفت لنگ بختیاری ساخته شده و ترمیم و بازساخت و تزئین دایمی آن از سوی دیگر ساکنینش در واقع بیانگر روزگار قدرت نمایی این گروه و پرهیز از حاکمیت خوانین چهار بنگ بختیاری و چالشتری، از اواسط سلسله قاجاریه به این سو، از صحنه سیاسی تاریخ منطقه می‌باشد بنای فعلی در حقیقت بخش محوری و اصلی مجموعه‌ای نظامی مسکونی است که توسط خوانین بنام بختیاری در این روستا ساخته شده و متاسفانه گذشت زمان و عوامل تخریبی مختلف سبب شده تا سایر بخشهای این مجموعه عظیم از بین بروداین بنا در طول حیات خود حوادث فروانی راشاهد بوده که مهمترین آنهاایفای نقش در جریان اعاده مشروطیت است. در آن هنگام این بنا به صورت مرکز ی برای ایجاد تشکل در میان قیام گران بختیاری و اتحاد با انقلابیون عمل کرده‌است.همچنین علامه فقید علی اکبر دهخدا در ایام مهاجرت خود به اتفاق تعدادی انقلابیون ضد انگلیسی درجریانات جنگ جهانی اول مدتی را در این قلعه به سر برده و با بهره گیری از منابع ارزشمند کتا بخانه‌ای موجود در آن که نشانگرتوجه وعلاقمندی ساکنانش به علم وادب بوده وپایه‌های اصلی انتشار«لغت نامه» مشهور خود را بنا نهاده‌است

رجال علمی و سیاسی که دراین قلعه حضور داشته‌اند 

 مرحوم علامه میرزا علی اکبر دهخدا۱۲۵۸-(۱۳۳۴) - دکتر محمد مصدق -ملک الشعرای بهار - فرخی یزدی - وحید دستگردی - آقای ابوالقاسم نجفی برادر آقای نجفی معروف اصفهانی

برچسب ها

• جاذبه های دیدنی شهرکرد

• مکانهای تفریحی شهرکرد

• جاهای دیدنی شهرکرد

• دزك

• قلعه دزك

• قلعه دزك شهرکرد

• قلعه دزك در شهرکرد

• قلعه دزك چهار محال بختیاری

• قلعه دزك در چهار محال بختیاری

مطالب مرتبط