سرزمینمان ایران جلوه های زیادی برای دیدن و اندیشیدن در خود جای داده است. باید قدم در جاده بگذاریم و به گوشه گوشه ی آن سر بزنیم تا بتوانیم همه ی آنها را از نظر بگذرانیم. یکی از جاذبه های متفاوت این سرزمین، روستاهایی هستند که هر یک با طرح و نقشه ای حساب شده و خاص شکل گرفته اند گاه مصالحی متفاوت در ساخت آنها به کار رفته و گاه شیوه ی ساختی منحصر به فرد را استفاده کرده اند.

یکی از این شیوه های خاص ساخت، معماری پلکانی است که موجب صرفه جویی در زمین می شود و همبستگی خاصی را در میا اهالی روستا ایجاد می کند. پیش تر به روستاهای پلکانی دیگری در ایران سر زدیم و از زیبایی هایشان برایتان سخن گفتیم. با گشت و گذار در میان آنها در یافتیم که این روستاها در همه جای ایران قرار دارند و بسته به اقلیم با مصالح بومی ساخته شده اند.

این بار راهی طبیعت کوهستانی خراسان شمالی می شویم و خود را برای دیدن روستای پلکانی دیگری آماده می کنیم …

با هم قدم به روستای اسفیدان می گذاریم خانه های پلکانی را به تماشا می نشینیم…

 روستای اسفیدان یکی از نمونه های معماری پلکانی در ایران است.

 این روستا دارای طبیعتی چشم نواز است که جلوه های بسیار متفاوتی دارد.

راه هر چه قدر هم که طولانی باشد فرقی نمی کند، وقتی مقصدمان جایی در میان یک دره ی سرسبز است که کوه ها از هر سو آن را درآغوش گرفته اند. نامش روستای اسپیدان یا اسفیدان است که درختانش در هر گوشه قد علم کرده و رو به آسمان رفته اند. کوه ها همچون محافظانی سرسخت آن را در آغوش کشیده اند و حامی استواری برایش به شمار می آیند. کوه آق‌قیه در جنوب غربی کوه اسب از شمال غربی و تنگه دهیرمزه از جنوب غربی مرزهای این دیار را مشخص می کنند. طبیعت در اینجا چهره ای متفاوت به روستا بخشیده است و همین امر باعث گردیده تا در سال ۱۳۸۵ روستای اسفیدان، عنوان زیباترین روستای ایران را به خود اختصاص دهد.

دیدنی های روستای اسفیدان

در این روستا دیدنی های زیادی وجود دارند که می توانند برنامه ی سفر شما را کامل کنند:

۱- بقاع متبرکه

یکی از بناهای شاخص روستا که نزد مردم از اهمیت بسیاری برخوردار است بقعه امامزاده محمد بن باقر بن موسی بن جعفر می باشد. ۴ گلذسته و گنبد کوتاه این بنا نمایی دیگر به روستا داده اند. خط های نستعلیق زیبای مرحوم ملامحمدتقی اسفیدانی که از ۶٠ سال قبل به شکل گچ بری زینت بخش بالای سر در ورودی حرم نقش بسته است نیز هنری کم نظیر را به نمایش می گذارد. مردم معتقدند که از تاریخ دفن این امامزاده ی بزرگوار بیش از ۱۰۰۰ سال می گذرد و کارشناسان اداره میراث فرهنگی خراسان شمالی، قدمت بنای اولیه آرامگاه در قرن ششم هجری تخمین زده اند.

از دیگر جاذبه های روستای اسفیدان می توان به مقبره شیخ محمد رضا ربانی معروف به حاج آخوند نیز اشاره نمود که نزد مردم مورد احترام است.

۲- بافت روستایی

به کار گیری معماری پلکانی در ساخت روستا ویژگی های متفاوتی به آن بخشیده است. در بافت پلکانی، خانه ها بر دوش یکدیگر ساخته می شود و پشت بام خانه ی پایینی حیاط همسایه ی بالایی و محل گذر عابران است. این نوع معماری همبستگی خاصی را میان روستاییان ایجاد می کند و شکل آن را متفاوت می سازد.

۳- درخت سندل

سندل نام درختی ارزشمند است که به عنوان سمبل روستای اسفیدان از آن یاد می شود. پیش تر ۱۷ اصله از این درخت در این روستا وجود داشت اما به علت توسعه ی روستا و ساختن کوچه و عدم آگاهی از اهمیت آن امروزه تنها ۲ اصله از آنها به جای مانده است. چوب این درخت دارای بوی معطر و دل انگیزی است که آن را از سایر درخت ها متمایز می سازد. قطر تنه هرکدام از درختان بر جای مانده در حدود ۲.۶۵ مترمی باشد و برخی از قدیمی های روستا عمر درختان به جا مانده را بالغ بر ۱۲۰۰ سال می دانند.

۴- دره و چشمه هینورد

طبیعت اسفیدان بسیار دیدنی است. در ضلع شمال غربی روستا، دره‌ای عمیق و طولانی وجود دارد که به نام هینوَرد (هین نبرد) شناخته می شود. حدود نیم ساعت که پیاده روی کنید و از روستا فاصله بگیرید در میانه ی کوهی صخره‌ای آبی جاری است که از  چشمه‌ای زلال خارج می‌شود. این چشمه هم نام با دره است و با آب گوارا، باغات اطراف را سیراب می کند.

5- دره و آبشار بهارگاه

بهارگاه نام یکی دیگر از دره های نزدیک روستا است که در جنوب غرب آن قرار دارد. این دره خانه ی چشمه‌های متعدد و آبشار های دیدنی است که در کنار سرسبزی گیاهان، مناظر خیره کننده ای را پدید آورده است. در ابتدای دره و در سمت چپ آن زمینی تپه ماهوری با وسعت ۴۰ هکتار وجود دارد که آن را با نام موسو می شناسند. قبل از آنکه رانِش شدید، زمین را به این شکل در آورد، در آن باغات و خانه‌ها و درختان کهنسالی وجود داشت که با خاک یکسان شد.

6- غارهای اسفیدان

اگر در قسمت شمال غربی روستا به بالای صخره چشمه هینوَرد بروید کوهی به نام خزانه را می بینید که در بالای آن غار خزانه راهه قرار دارد. این غاز از غار های دست ساز منطقه است که چاهی در انتهای آن می باشد و در قدیم به عنوان پناهگاه از آن استفاده می‌کردند. در اطراف روستا غار دیگری بنام ییجت یا معصوم نیز وجود دارد به دلیل داشتن استلاگتیت و استلاگمیت ها معروف است. دست طبیعت صخره ای عجیب را در نزدیکی روستا به شکل سر آدم نقش کرده است که بسیار جالب توجه می باشد.

۷- دیگر جاذبه های طبیعی

در فاصله ی ۳ کیلومتری روستا چشمه آب معدنی و آبشار هنرور یکی دیگر از جلوه های طبیعت اسفیدان را به نمایش گذاشته است. این مکان با منظره ای چشم نواز نقش یک تفرجگاه را برای اهالی روستا و گردشگران بازی می کند.

۸- قلعه‌ها و برج های اسفیدان

دیواری صخره‌ای در غرب روستای اسفیدان قرار دارد که به آن تاش قلعه (قلعه سنگی) گفته می شود. دیوارهای سنگی و سفال ساده نخودی و قرمز و سفال‌های منقش به رنگهای مختلف بر روی این قلعه دیده می‌شود.

کوه های اطراف روستای اسفیدان نیز میزبان آثار برج‌های سنگی قدیمی  هستند که از سنگ و ساروج ساخته شده اند. در میان این آثار باقیمانده برج قاری مالاق و برج قارقه (کلاغ) در شمال غرب روستا شهرت بیشتری دارند و پایه های آنها هنوز باقی مانده است.

۹- گورهای تاریخی

یکی از جاذبه های اعجاب انگیز روستا، گورستان قدیمی آن است. در این گورستان جهت دفن مرده ها رو به شرق است و برخی دیگر را به صورت عمودی دفن کرده اند. از این دست گورها به صورت پراکنده در قلعه برفان ده ریز و حتی روستای پاکدل نیز مشاهده می شود. در کوچه باغ های روستا نیز تخته سنگ صاف و بزرگی به چشم می خورند که بر روی آنها کلمات الله، محمد، علی، فاطمه، حسن و حسین حکاکی شده است.

تفریحات روستا

گشت و و گذار در میان بافت پلکانی روستا یکی از تجربیات متفاوتی است که می توانید آن را امتحان کنید. با این کار هم به میان مردم روستا رفته اید و از جلوه های زندگی روستایی لذت می برید و هم گشتی در روستا می زنید.

به زیارت امامزاده بروید و از حال و هوای معنوی آن برخوردار شوید.

دوربین عکاسی خود را فراموش نکنید. در این روستا سوژه های زیادی برای شکار توسط شما وجود دارند.

ساعاتی را در قلب طبیعت اسفیدان بگذرانید و لحظات خوشی را با همسفرانتان رقم بزنید.

مردمان روستا

اهالی ترک زبان روستای اسفیدان برای گذران زندگی به باغ داری و زراعت اشتغال دارند و برخی نیز به پرورش دام هایی همچون گوسفند، بز، ماکیان و گاو مشغول هستند. در کنار این فعالیت ها زنبورداری و پرورش ماهی نیز انجام می شود.

در باغات و زمین های زراعی اسفیدان، گردو ،گیلاس ،گلابی ،آلبالو ،انگور ،سیب و سیب زمینی به بار می آید. از میان این محصولات، گردوی آن بسیار معروف است و کالای صادراتی استان محسوب می شود.

مردمان اسفیدان اعتقاد محکمی به امامزاده ی درون روستا دارند. قرار گیری روستا در دره‌ای عمیق و محاصره شدن آن توسط کوه‌های سنگی مرتفع خطر بسیاری را برای آن به وجود آورده است و با کم‌ترین لرزش زمین احتمال سقوط صخره‌ها و تخته سنگ‌های عظیم بر روی آبادی وجود دارد. بنابراین خانه های اسفیدان در همه ی روزهای سال مورد تهدید ریزش این کوه ها می باشند اما آنچه که باعث شده تا مردم روستا به این مساله توجهی نداشته باشند باور آنهاست که می گوید وجود امام زاده در طی قرن‌ها آسیب ها را از آنان و خانه هایشان دور کرده است.

سوغات و صنایع دستی

زنان روستا حاصل هنر و عشق خود را درقالب فرش های گل ابریشم طرح نائینو چادرشب های رنگین به نمایش می گذارند که بسیار خیره کننده است. تهیه ی این دست بافته ها هم یک یادگاری از سفر رای شما به جای می گذارد و هم به اقتصاد محلی کمک می نماید.

ماهی قزل آلای اسفیدان از بهترین و خوشمزه‌ترین ماهی‌های سرد آبی پرورشی است که در روستای اسفیدان می توانید آن را تهیه کنید. از تهیه ی محصولات کشاورزی به ویژه گردوی بسیار مرغوب این روستا غافل نشوید.

راه دسترسی

روستای اسفیدان در ۴۵ کیلومتری جنوب شرقی بجنورد قرار دارد و برای رسیدن به آن باید وارد جاده ی بجنورد- شیروان شوید. در میانه های جاده از کنار روستای سیساب، راهی وجود دارد که شما را به روستای اسفیدان هدایت می کند.اگر از مشهد، مسیر چناران و قوچان را در پیش بگیرید نیز می توانید به این روستا برسید.

برچسب ها

• روستای اسفیدان بجنورد

• روستای اسفیدان در بجنورد

• روستای اسفیدان

• روستای اسفیدان در خراسان

• اسپیدان

مطالب مرتبط