خامنه شهري تاريخي و از توابع شهرستان شبستر مي باشد ، شهرستان شبستر با وسعت 2629 كيلومترمربع در غرب استان آذربايجان شرقي قراردارد. اين شهرستان با قرار گرفتن در شاهراه ارتباطي و تاريخي ري به تبريز ، خوي و استانبول از ديرباز جزو مناطق مهم آذربايجان بوده است . تاثير فرهنگي بزرگان برخاسته از خامنه و شبستر همواره بر جامعه فرهنگي منطقه و ايران سازنده بوده است .
شهر خامنه در شش كيلومتري شمال غربي مركز شهرستان شبستر واقع شده است ، حمام تاريخي خامنه و مسجد ميرپنج دو اثر تاريخي و معماري اين شهر محسوب مي شوند.
حمام تاريخي خامنه داراي 800متر مربع عرصه و 380 متر مربع اعياني مي باشد ، پس از ورود به هشتي ، و پايين رفتن از 18 پله وارد سربينه هشت ضلعي حمام مي شويم يك حوض سنگي در وسط سربينه خودنمايي مي كند ، در پيرامون سربينه هشت ضلعي حمام سكوهاي مرمرين آن ، نظرها را به خود جلب مي كند . سقف گنبدي شكل به ارتفاع 6 متر با كاربندي هاي گچي از ديگر تزئينات معماري حمام خامنه محسوب مي شود .
اين بناي تاريخي در سال 1376 توسط شهرداري خامنه تملك و جهت مرمت در اختيار سازمان ميراث فرهنگي قرار گرفته و متعاقبا عمليات استحكام بخشي ، مرمت و تغيير كاربري توسط سازمان ميراث فرهنگي به اجرا درآمد .
حمام خامنه تحت شماره 19577 در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيده و پس از پايان عمليات مرمت و تجهيز آن در سال 1386 به عنوان (( موزه هداياي خامنه )) در 30 ارديبهشت 1386 همزمان با روز جهاني موزه توسط دكتر حسين جعفري معاونت محترم سازمان ميراث فرهنگي كشور و مقامات استاني و شهرستاني افتتاح شد
توضيح قسمت هاي مختلف موزه هدايا
بعد از ورود از درب چوبي موزه كه با ((گل ميخ )) هاي مربوط به دوران قاجاريه تزئين بافته است از درب سمت چپ وارد كتابخانه موزه مي شويم در اين قسمت كتابهاي مربوط به تاريخ ايران و اسلام و همچنين عكس هايي از بازسازي موزه هدايا در مدت 10 سال مرمت آن در معرض ديد قرار گرفته است
در روي ديوار پله هاي منتهي به هشتي حمام نقشه ايران مربوط به 2300 سال قبل ايران كه از دانشگاه آتن توسط مهندس احمد عظيمي نژاد خريداري شده است نگهداري مي شود اين نقشه يكي از معتبرترين اسناد (( خليج فارس)) است كه در موزه هداياي خامنه نگهداري مي شود علاوه بر اين تابلوي باارزش در اين قسمت عكس هاي شخصيت هاي شهر خامنه وتصاويري از مكان هاي ديدني شهر خامنه به چشم مي خورد .
در قسمت هشتي و بر روي چهار سكوي مرمرين آن هداياي دوران نخست وزيري مهندس مير حسين موسوي كه از سال 1360 به بعد هديه گرفته است نگهداري مي شود از شاخص ترين وسايل اين قسمت مي توان به : كليد طلاي شهر توكيو – سكه هاي نقره سازمان ملل متحد – جعبه نقره اي هديه نخست وزير ايتاليا – يادبود پارلمپيك 1986 سئول – سكه يادبود هديه رئيس جمهور برزيل – ماكت طلايي قدس هديه ياسر عرفات – سيني منقش هديه مسلمانان چين و وان يكاد مرمرين هديه وزير خارجه پاكستان -¬¬¬ شتر هاي سراميكي هديه كشور چين –تابلوهاي صدفي و سرويس نقره اشاره كرد
يك راهرو ارتباطي به ارتفاع 180 سانتي متر سربينه حمام را به گرم خانه حمام متصل مي كند قبل از رسيدن به گرم خانه به قسمت مردم شناسي مي رسيم
ازجمله وسايلي كه در اين قسمت مي توان مشاهده كرد عبارتند از : سنگ قبر هاي مربوط به 300 سال قبل كه از قبرستان قديمي شهر بدست آمده اند و لباس هاي محلي – وسايل آشپزخانه قديمي و وسايل ريسندگي و باغباني و همچنين گواهينامه دوچرخه ،پايان خدمت و گذرنامه مربوط به سال 1320 شمسي اشاره كرد
در اين قسمت از چند فسيل مرجان دريايي كه از شهر خامنه بدست آمده است نگهداري مي شود اين فسيل ها نماينگر اين مطلب است كه در زماني در حدود 2 ميليون سال قبل شهر خامنه جزئي از يك درياي بزرگ بوده است

بعد از گذشتن از قسمت مردم شناسي وارد گرم خانه حمام مي شويم در اين قسمت هدايا نخست وزيري مهندس مير حسين موسوي نگهداري مي شود از جمله اين وسايل مي توان به قاليچه آرم جمهوري اسلامي ايران هديه هنرستان هنرهاي زيباي اصفهان – شمشير طلايي و خنجر نقره اي اهدايي وزير تجارت عمان – دومين اسكناس 2000 ريالي ايران هديه بانك مركزي – تنديس چوبي هديه كشور سوريه – آرم شهرباني هديه رئيس شهرباني كشور – تابلو سوزن دوزي – مينا كاري روي چوب – بشقاب بلوري با عكس پل يوكوهاما – شكلات خوري هديه كشور يونان – بشقاب صدفي هديه سفارت ايران در مانيل – تابلوي چوبي هديه سفارت ايران
در غنا – تابلو نقاشي با پنبه مسجد شهيد مطهري تهران هديه كشور ارمنستان اشاره كرد
در سمت راست گرمخانه اربابي حمام قرار گرفته كه در زمان قاجاريه محل استحمام ميهمانان حكومتي بود و در كاربري جديد محل نمايشگاهي در موزه هداياي خامنه را شامل مي شود .
بعد از گذشتن از اربابي وارد خزينه آب گرم حمام مي شويم در اين قسمت هداياي و وسايل حسين خان ميرپنجه سردار توپخانه مظفرالدين شاه قاجار نگهداري مي شود
حسين خان ميرپنجه در سال 1317 قمري توسط مظفرالدين شاه قاجار به درجه سرداري منصوب شد و محل ماموريت وي شهر خامنه تعيين شد.
وسايل و هداياي وي در مسجد ميرپنج خامنه نگهداري مي شد كه بعد از افتتاح به موزه هداياي خامنه منتقل شد و در معرض ديد قرار گرفت از جمله وسايل اين قسمت مي توان به : حكم سرداري حسين خان كه در سال 1317 قمري نوشته و به تائيد مظفرالدين شاه رسيده است و همچنين به شمشير مربوط به سال 1274 قمري كه توسط سرداري به نام غلام نظام به او هديه شده است .كشكول ، كلاه نمدي و تبرزين ، سپري از پوست كرگدن ، شيپور جنگ و كلاه جنگي حسين خان از ديگر وسايل اين قسمت است .
بعد از خزينه آب گرم وارد خزينه آب سرد حمام مي شويم
بعد از افتتاح موزه هداياي خامنه و اهداء اسناد توسط مردم به موزه تصميم گرفته شد قسمتي با عنوان اسناد در موزه ايجاد شود به همين منظوراين اسناد در خزينه آب سرد حمام نگهداري مي شود از جمله اين اسناد مي توان به سند منزل شيخ محمد خياباني كه در شهر خامنه است اشاره كرد در اين سند كه بعد از ترور شيخ محمد خياباني در تبريز نگاشته شده است همسهر شيخ محمد (( خيرالنساء خانم )) خانه مذكور را به قيمت 206 تومان قران جديدالضرب سلطاني به خانواده احمديان خامنه مي فروشدوحاج مسعود احمديان اين سند را در سال 1386 به موزه هداياي خامنه اهدا كرده است در اين سند نام فرزندان شيخ
محمد نيز ثبت شده است
دستخط اين سند متعلق به مجتهد بزرگوار وپدر محترم مقام معظم رهبري حضرت آيت الله حاج سيد جواد خامنه اي است .
از ديگر اسناد اين قسمت سند ازدواج كربلاي صادق خان خامنه مي باشد
صادق خان خامنه از مبارزين دوران مشروطه و يكي از آموزگاران تيراندازي به سربازان مشروطه بود وي در سال 1317 قمري با ساره خانم توپچي خامنه ازدواج مي كند. سند اين ازدواج در اين قسمت قرار دارد
عكسي از آموزش تيراندازي به سربازان مشروطه نيز كه توسط صادق خان انجام مي شود و به سال 1326 قمري مربوط مي شود نيز در كنار سند ازدواج وي قرار گرفته است
يكي ديگر از اسناد جالب توجه اين قسمت سند وكالت نامه مردم شهر خامنه در سال 1312 شمسي به معتمدين شهر جهت خريد شهر از ارباب وقت (( نظام الدله رفيعي )) است آن چنان كه در اين اسناد آمده است شهر خامنه به مبلغ 11000 تومان از نظام الدوله رفيعي خريداري مي شود و در سال 1315 شمسي خامنه به شهر تبديل مي شود
سند ديوانخانه (( دادگستري )) خامنه كه متعلق به سال 1251 قمري است از ديگر اسناد جالب توجه اين قسمت است
در ضمن يك نقاشي كه در سبك سوررئال و با استفاده از تكنيك رنگ پوستر و حرارت توسط مهندس ميرحسين موسوي كشيده شده است و وقايع روز عاشورا را بيان مي كند در اين قسمت نگهداري مي شود
در بخش ديگر موزه اسناد مدرسه معرفت خامنه نگهداري مي شود
مدرسه معرفت خامنه در سال 1317 قمري به همت حاج اسدالله معرفت خامنه اي در شهر خامنه بنا نهاده شده است و دومين مدرسه نوين ايران بعد از مدرسه رشيديه تبريز محسوب مي شود و به دليل اينكه اين مدرسه تا به امروز تعطيل و تخريب نشده است اولين مدرسه نوين مستمر ايران نيز ناميده مي شود
عكس فارغ التحصيلان مدرسه معرفت از سال 1312 به بعد همراه با معدلشان در چند آلبوم آماده و در معرض ديد قرار گرفته همچنين عكس معلمين مدرسه از بدو تاسيس تا سال 1350 در يك آلبوم قرار دارد
عكس هاي دسته جمعي اين مدرسه از سال 1320 قمري به بعد نيز يكي از جالب ترين و تماشايي ترين عكس هاي اين مجموعه با ارزش را شامل مي شوند
علاوه بر عكس ها اسناد اين مدرسه نيز برجاي مانده است كه از جمله آنها كه در اين قسمت به نمايش گذاشته شده است مي توان به :
اصل نظامنامه مدرسه معرفت خامنه كه مهمترين سند اين مدرسه محسوب مي شود كه متن كامل نظامنامه در قسمت مدرسه معرفت آورده شده است
اسناد قرار داد معلمان مدرسه برگه هاي امتحاني – برگ ورود به جلسه – بليط هاي آفرين و ورقه هاي امتياز مربوط به سال 1322 قمري همچنين عكسهايي از نودمين سالگرد تاسيس مدرسه معرفت را مي توانيد در اين قسمت مشاهده فرمائيد
در بخش پاياني حمام تاريخي خامنه تفنگ هاي سر پر – سرنيزه هاي مربوط به جنگ جهاني دوم – سپر از جنس پوست كرگدن سماور هاي مربوط به دوران نيكاي روسيه و دوربين عكاسي مربوط به 70 سال قبل به نمايش گذاشته شده است
سركار خانم اشرف باباخاني و همسر محترمشان جناب آقاي حسن شفيعي در سال 1387 در يك اقدام خير خواهانه 245 متر مربع زمين را به عنوان كمك به توسعه موزه به موزه هداياي خامنه هبه نمودند كه اينك اين زمين با تزئينات سنتي به عنوان حياط موزه هدايا خامنه مورد استفاده قرارمي گيرد .

برچسب ها

• حمام تاریخی خامنه

• حمام خامنه

• حمام خامنه در شبستر

• حمام خامنه شبستر

• حمام خامنه در آذربایجان

• حمام خامنه در آذربایجان شرقی

مطالب مرتبط