قلعه خورمیز مهریز این قلعه كه شالودهای متعلق به دوران ساسانی دارد بر روی صخره ای از رشته كوههای منفرد شیركوه در روستای خورمیز از محلات مهریز واقع شده است.
در متون تاریخی از جمله در «جامع مفیدی» آمده است كه «شاه هرمز پسر انوشیروان ساسانی به احداث روستای خورمیز امر فرموده و قلعه ای بر فراز كوه بساخت و نیز در تاریخ جدید یزد آمده است كه برای مهرنگار در جنب مهرجرد دهی بساخت و آن را هورمیز نام كرد» و اكنون آن را خورمیز خوانند. حصار قلعه كه بر روی كوه قرار گرفته است تا دامنه از سنگهای نتراشیده بنا شده و در قسمتهای فوقانی دیوار به ارتفاع تقریبی دومتر ازخشت خام و روكش كاهگل میباشد. همچنین حصار قلعه دارای هفت برج دیدهبانی است كه از تزئینات بیرونی جالب توجهی برخوردارند.
داخل قلعه كه تا صدسال پیش در آن سكنی داشتند به نظر میرسد بارها مورد تجدید بنا واقع شده است. در قلعه چاهی مربع شكل است كه اكنون خشك شده و مردم به آن چاه صاحبالزمان میگویند واعتقاد ویژهای به آن دارند چهار برج چهار گوشه و دو برج قرینه یکدیگر جهت طول قلعه ساخته شده است. برج های دیده بانی قلعه در ضلع های شمال غربی و جنوب شرقی دارای تزئینات خشتی به صورت جناغی و چلیپایی می باشند. ارتفاع یکی از برج ها شش متر و قطر داخلی آن 30/3 و قطر خارجی آن هفت متر است. مدخل ورودی دو طبقه است که طبقه اول دارای طاق های هلالی و طبقه دوم دارای طاق جناغی است.
در سمت چپ قلعه “چاه سنگی” که معروف به چاه صاحب الزمان است ، دیده می شود. درون اتاق ها و تاسیسات قلعه نشینان ، سربازان و نگهبانان بوده که برخی از اتاق ها نی زسه طبقه بوده است. اتاق ها دارای تاقچه ها و پنجره ها و نورگیرهایی بوده و لبه دیواره های قلعه کنگره ای شکل و دارای تزئینات خاصی است. قلعه خورمیز یکی از آثار باستانی شهرستان مهریز است که به فرمان هرمز ابن انوشیروان ساسانی بر روی تپه ای سنگی و مشرف به روستای خورمیز بنا شده و به شماره ثبتی 2338 و در تاریخ 8/3/78 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
برچسب ها
خورمیز
قلعه خورمیز
قلعه خورمیز یزد
قلعه خورمیز مهریز
قلعه خورمیز در مهریز