قرار است به یک سفر موزیکال برویم و بهترین مقاصد را، از دانههای شن آوازخوان در قزاقستان تا صدای ارگ امواج آبهای کرواسی بشنویم.
در دنیایی که مناظر مختلف بر آن حکمفرما است، همتراز صوتی برج ایفل، استون هنج، یا گرند کنیون چه هستند؟ بهندرت پیش میآید که در کتابهای گردشگری به صدا اشاره کنند و خیلی ساده آن را نادیده میگیرند. اما آنچه در سفر میشنویم بسیار بااهمیت است. ما هیچ «پلک گوش»ی نداریم؛ پس مغز ما همیشه هرآنچه که باشد را دریافت میکند. اگر گوش شما مقصد تعطیلات بعدیتان را انتخاب کند، کجا خواهید رفت؟ فان هالیدی ۱۵ مقصد را به شما معرفی میکند که صداهای بینظیری را به گوش بازدیدکنندگان میرسانند.
۱. روی یک سنگ gong در تانزانیا ضربه بزنید
ممکن است یک زیلوفون که از سنگ ساخته شده یک آلت موسیقی عادی به نظر نرسد، و گمان کنیم که بهجای یک طنین خوشآهنگ یک آوای ناامیدکننده را تولید کند. اما برخی سنگهای خاص به شرطی که ساختار میکروسکوپیکشان درست باشند میتوانند نتهایی زیبا تولید کنند. به صخرههای gong در پارک ملی سرنگتی تانزانیا ضربه بزنید و صدای شگفتانگیزی را بشنوید. این تختهسنگهای بزرگ پوشیده از علامتهای سازهای کوبهای مربوط به هزاران سال پیش هستند. چنین «موسیقی سنگی» شاهدی بر اصواتی است که اجداد ما تولید میکردند.
۲. صدای افتادن یک سنجاق در یک تئاتر باستانی یونانی را بشنوید
این تئاتر باستانی متعلق به قرن چهارم قبل میلاد مسیح، واقع در اپیداروس، یک شاهکار معماری یونانی و یکی از سازه های اولیه است که میدانیم با صداهایی در ذهن طراحی شدهاند. شیب و شکل نیمدایره مانند تئاتر، تماشاچیان را تا حد امکان به صحنه نزدیک میکند تا اجرا را راحتتر بشنوند. راهنمای تور درباره سیستم عالی آکوستیک تئاتر توضیح میدهد که زمانی که یک سنجاق روی صحنه میافتد صدای آن تا انتهای آمفیتئاتر، با آن صندلیهای سنگیاش شنیده میشود.
۳. در Whispering Gallery هند فریاد بزنید
آرامگاه بزرگ و قرن هفدهمی Gol Gumbaz، گواهی بر قدرت سلطان عادل شاه، پادشاه بیجاپور است، کسی که در اینجا، یعنی ویجایاپورا، هند دفن شده است. این مقبره با برجکهای هشتضلعی در هر گوشه و یک گنبد دایرهشکل روی آنها، منظرهای شاهانه را ایجاد میکند. اما مردم بهخاطر فریاد کشیدن در تالار نجوا به این مکان سفر میکنند. در کنار دیوارهای نزدیک گنبد صدایی تولید کنید. این صدا به سطح مقعر برخورد میکند و صدای شما را بارها و بارها تکرار میکند و دور و سقف میپیچد.
۴. در آرامگاه نقاشیشدهی نروژ آواز بخوانید
هنرمند امانوئل ویجلند (Emanuel Vigeland) (۱۸۷۵- ۱۹۴۸) در سال ۱۹۲۶ موزهای به اسم Tomba Emmanuelle برای آثارش در اسلو، نروژ ساخت. اما زمانی که تصمیم گرفت این موزه مقبرهاش باشد، سالن اصلی پر از بشکه را، به فضایی روشن، پوشده از نقاشیهایی تبدیل کرد که تمام جنبههای زندگی را از لقاح تا مرگ نشان میدهد. این فضا به طرز شگفتانگیزی به صدا واکنش نشان میدهد. متنی را بخوانید و صدای شما در تمام اتاق منعکس و مانند آبشار از سقف به آرامی سرازیر میشود.
۵. از سیستم آکوستیک در سالن سمفونی بوستون لذت ببرید
سالن سمفونی (Symphony Hall) منزلگاه ارکستر سمفونیک بوستون، قبله افرادی است که مسحور معماری صوتی هستند. این سالن که ساختش در سال ۱۹۰۰ تمام شد، اولین تالاری بود که در آن علوم مدرن جایگاهی با صدایی بلندتر ایجاد کرد. زمانی که از این تالار دیدن میکنید از اینکه چگونه سیستم آکوستیک سالن، صدای موسیقی ارکستر را بالا میبرد لذت میبرید. همان طور که رهبر ارکستر Sir Adrian Boult در قرن ۲۰ گفته است:
بدیهی است که اگر در این سالن کنسرت ایدهآل، صدایی نه چندان گوش نواز تولید کنید، گوش شنوندگان صدایی بسیار خوشایند خواهد شنید.
۶. از صدای ارگ دریایی کرواسی لذت ببرید
در تفرجگاه زادار ۳۵ لوله ارگ بادی قرارداده شده است که زمانی که امواج، ساحل را به آغوش میکشند به صدا درمیآیند. همچنان که در امتداد اسکله کرواسی قدم میزنید، ملودی و هارمونیها تغییر میکنند. حرکت امواج، هوا را به داخل و خارج از لولهها هول میدهد و نتها بهصورت رندم تولید میشوند اما آنچه بهصورت کلی شنیده میشود بسیار شگفتانگیز است زیرا لولهها به سبک هارمونی موسیقی محلی تنظیم شدهاند. همچنین میتوانید از دیگر ارگهای اینچنینی در سانفرانسیسکو، کالیفرنیا و بلکپول در انگلستان دیدن کنید.
۷. در یک غار زیرزمینی به یک آهنگ آسمانی گوش دهید
غار لوری در ویرجینیا، شگفتانگیزترین چکندهسنگها (استالاکتیتها) و چکیدهسنگها (استالاگمیتها) را دارد. در این غار میتوانید گنجی صوتی را بشنوید؛ یک ارگ که با ضربه زدن به ساختار غار موسیقی تولید میکند. زمانی که صدا در غار اکو پیدا میکند، آهنگها خاصیتی آسمانی به خود میگیرند. ارگ بزرگ استالاکپایپی که در دهه ۱۹۵۰ ساخته شد، زاییده افکار Leland W. Sprinkle بود. او با یک چکش کوچک و یک دیاپازون، سه سال را برای ایجاد شکل صحیح برای هر نت، در این غار سپری کرد.
۸. جیغ و فریاد در تونل قطار دههی ۴۰ انگلیس
همان طور که خردسالان نشان میدهند، فریاد زدن در تونل بسیار فرحبخش است اما صدای این تونل غیرمعمولی است. تونل قطار Thurgoland در یورکشر، حالا بخشی از شبکه گردشی ملی انگلستان شده است. این تونل که در دهه ۱۹۴۰ ساخته شد، بخشی نعلمانند دارد که تهدیدی صوتی ایجاد میکند. در تونل فریاد بزنید و همچنان که صدا میچرخد و کمکم از بین می رود، ارتعاشاتی گوشخراشی خواهید شنید.
۹. در جنگلهای بارانی استرالیا به صدای درجه یک مرغ چنگ گوش دهید
صدای بینظیر مرغ چنگ یکی از ماهرانهترین مقلدهای صوتی در دنیا است. او میتواند ۲۰ صدای گونههای دیگری که در جنگلهای بارانی جنوبشرقی استرالیا میشنود شامل پرندگان و کوکابورا را تقلید کند. این آمیختگی عجیب صداها برای جذب جفت ایجاد میشود. برای این کار پرنده نر روی صحنهای میایستد که بر کف جنگل میسازد و دست به اجرا میزند. عجیبتر اینکه مرغ چنگهایی که با انسانها زندگی میکنند صداهایی مربوط به انسانها مانند بوق ماشین، اره زنجیری و صدای کلیک شاتر دوربین عکاسی را تولید میکنند.
۱۰. در مسجد بسیار زیبای ایران اکو ایجاد کنید
مسجد امام متعلق به قرن ۱۷، با آن کاشیهای آبی خیرهکننده، بسیار فوقالعاده است. سقف گنبدی بزرگ این مسجد آن چیزی است که باعث این عجایب صوتی میشود. راهنماهای تور درست زیر گنبد میایستند و تلنگری به یک تکه کاغذ میزنند و تقریبا ۷ اکوو ایجاد میشود. صدا بین سقف و کف بالا و پایین میرود.
۱۱. از روی شنهای آوازخوان قزاقستان سر بخورید
مارکو پولو صدای مهیب دانههای شن را به ارواح خبیثی نسبت میدهد که با صدای طبلها و برخورد دستها تولید میشوند. وقتی از روی شنهای پارک ملی Altyn Emel در قزاقستان به پایین سر میخورید و بهمنی از شن میسازید، صدای وزوز بلندی هوا را پر میکند و شما حس میکنید سطح زیر شما در حال ترک برداشتن است.
۱۲. در جاده موزیکال کالیفرنیا رانندگی کنید
این امتداد عجیب جادهای در لنکستر، کالیفرنیا، پیشدرآمدی برای آهنگ William Tell اثر Rossini است (که بهعنوان تم آهنگ فیلم رنجر تنها استفاده شد). نتهای موسیقایی توسط مجموعهای از برآمدگیهای باریکی تولید میشوند که چرخهای خودرو از آنها عبور میکنند. برای داشتن یک ملودی، جاده لنکستر برآمدگیهای نزدیک به هم را برای داشتن نتهای بالا و برآمدگیهای با فاصله بیشتر را برای تولید نتهای پایین در اختیار رانندگان میگذارد. شاید ملودی ناهماهنگ باشد اما بدون شک هنگام رانندگی لبخند به لبهایتان خواهد نشست.
۱۳.روبهروی هرم در چیچن ایتزا دست بزنید
هرم پلکانی ۲۴ متری مایاها، به نام «El Castillo» به معنای قصر است. این هرم در مرکز باستانشناسی چیچن ایتزا، مکزیک قرار دارد. اگر در پایین پلهها بایستید و دست بزنید، صدای عجیب جیرجیر کردن را میشنوید. چه این اثر برای ایجاد این صدا ساخته شده باشد چه این صدا پدیدهای اتفاقی باشد، همچنان موضوع بحث است. الگوی منظم صدا که از پلهها منعکس میشود مسئول این جیرجیر است.
۱۴. در اتاق فراساکت سالفورد بنشینید
در این اتاق بسیار ساکت، صدا از دیوارهایش منعکس نمیشود. اما شما سکوت را نمیشنوید. درعوض صدای ناهماهنگ بدنتان مانند جریان خون را میشنوید. اینجا مکانی ناراحتکننده است که در آن برخی افراد تنها چند دقیقه دوام میآورند. بازدید از این سالن واقع در دانشگاه سالفورد در انگلیس چند روز در سال برای عموم آزاد است. چنین تالارهایی را میتوانید در مینسوتا و کالیفرنیا نیز پیدا کنید.
۱۵. به کمک یک هیدروفون صدای فکهای ریشدار نروژ را بشنوید
وقتی به صدای فکهای ریشدار گوش میدهید باور نمیکنید که طبیعی باشد. این صدا بیشتر شبیه صدای فیلمهای علمیتخیلی است. در سوابار، نروژ، فکهای ریشدار نر به شکل مارپیچ به زیر آب میروند، آواز میخوانند و حباب تولید میکنند. آن ها گلیساندوهای سوتمانند طولانی را تولید میکنند که گام آنها به تدریج کم میشود. گمان میرود که هرچه گلیساندو بلندتر باشد فک نر جذابیت بیشتری برا فک ماده دارد. برای شنیدن این صدا به یک هیدروفون، میکروفون زیرآبی، نیاز دارید.
برچسب ها
سنگ gong در تانزانیا
تئاتر باستانی یونان
Whispering Gallery
سالن سمفونی بوستون
Symphony Hall
ارگ دریایی کرواسی
جنگلهای بارانی استرالیا
Altyn Emel
جاده موزیکال کالیفرنیا
هرم در چیچن ایتزا
El Castillo