سد دز بر روی رودخانه دز در ۲۳ کیلومتری شمال شرقی شهرستان دزفول احداث گردیده است. سد دز نخستین سد از رشته سدهای چند منظوره در ۲۳ اسفند ۱۳۴۱ مورد بهرهبرداری قرار گرفت. آب رودخانه دز از ارتفاعات اشتران کوه – قالی کوه و بخشی از سلسله جبال زاگرس سرچشمه گرفته و سرشاخههای فرعی آن را رودخانههای بختیاری –تیره – ماربوره الیگودرز مکن دان و سرخاب کشور تشکیل میدهند و با احداث سد دز در پشت دیواره این سد دریاچهای به طول ۶۵ کیلومتر بوجود آمده که با ظرفیت نهائی ۳٫۳ میلیارد متر مکعب آب را در خود جای میدهد. هدف اصلی از احداث سدهای نظیر دز تأمین نیروی لازم جهت تولید برق کنترل سیلابها و تنظیم آب جهت مصارف آبیاری است. بمنظور کنترل سیلابها دو تونل سرریز در ضلع شرقی دریاچه و با فاصله کمی از بدنه سد ساخته شده است؛ که قطر تونل تخلیه شماره یک ۱۴ متر و و تونل شماره دو ۱۲٫۶ متر میباشد و هر یک از آنها قادر به تخلیه ۳۰۰۰ متر مکعب آب در ثانیه است
همچنین دو تونل آبگیر اصلی در ضلع غربی دریاچه ایجاد شده که هر یک به انشعاباتی با قطر کمتر تقسیم گردیده که توسط آنها آب پشت دریاچه به توربینها میرسد. حداکثر آب خروجی هریک از تونلهای آبگیری اصلی برابر با ۲۴۰ متر مکعب در ثانیه است. در وسط بدنه سد در ارتفاع ۲۲۲٫۷ متری از سطح دریا سه دریچه آبیاری مخروطی شکل بمنظور آبیاری حدود ۹۲۰۰۰ هکتار زمینهای کشاورزی و نیز کنترل سیلابها وجود دارد. حداکثر خروجی هر یک از این دریچههای آبیاری ۶۰ متر مکعب در ثانیه است. تعداد ۸ واحد ژنراتور هریک به قدرت ۶۵ مگاوات در نیروگاه سد دز وجود دارد و بدین ترتیب ظرفیت تمامی نیروگاه مجموعاً ۵۲۰ مگاوات است. کلید خانه که در ارتفاع ۵۷۷٫۵ متری از سطح دریا واقع شده است شامل کلیدهای قدرت از نوع روغنی - گازی و کلیدهای هوائی شمشهای اصلی و فرعی و دیگر تجهیزات لازم برای ولتاژ ۲۳۰ کیلو ولت است. اتاق کنترل در ضلع غربی دره نزدیک به بدنه سد در ارتفاع ۲۲۵ متری از سطح دریا قرار دارد. مجموع طول جادههای تونلی منتهی به اتاق فرمان و نیروگاه ۶٫۵ کیلومتر است
برچسب ها
جاهای دیدنی دزفول
سد دز دزفول
سد دز در دزفول
دز
سد دز
سد دز خوزستان
سد دز در خوزستان