باغ موزه نگارستان یکی از جاذبه‌های گردشگری تهران قدیم است که در دل پایتخت واقع شده است. این باغ سرسبز و زیبا با معماری چشم‌گیر و قدمت تاریخی به یکی از محل‌های جذاب و محبوب برای گردشگران ایرانی و خارجی تبدیل شده است. جوانان بسیاری عصرها در این باغ‌موزه دورهم جمع می‌شوند، عکس می‌گیرند و از بودن در کنار هم در چنین محیط نوستالژی و سرسبزی لذت می‌برند.
در دوره قاجار نخستین باغ‌های معروف تهران مربوط به دوره فتحعلی شاه است. از باغ‌های معروف در این دوره می‌توان به باغ «هفت حوض» اشاره کرد که هم اکنون کاملاً از بین رفته است. این باغ در منطقه «گلوبندک» فعلی واقع شده بود و تنها مرحوم دهخدا به این باغ اشاره‌ای کرده است.
از دیگر باغ‌های معروف این دوران باغ نگارستان است که در شمال میدان بهارستان امروزی و در یک کیلومتری حصار صفوی قرار داشته است؛ تقریباً در یک کیلومتری محله «سرچشمه» امروز و محله «پامنار». این باغ را فتحعلی شاه ساخته است؛ از باغ‌های تاریخی تهران محسوب می‌شود که «سرسره» معروف فتحعلی شاه در این باغ قرار داشته و قتلگاه «قائم مقام فراهانی» هم بوده و او را در «حوضخانه» همین باغ خفه می‌کنند. این باغ همان باغی است که محمد شاه پس از رسیدن به قدرت به واسطه حضور «ظل السلطان» در کاخ فتحعلی شاه در آنجا مستقر می‌شود و همان جا سلطنت را قبضه می‌کند. این مجموعه بخشی از قصر یا باغ نگارستان دوره فتحعلی شاه قاجار است که با هدف ایجاد یک مرکز ییلاقی، حکومتی در خارج از دارالخلافه تهران ساخته شده بود. در آن زمان این ناحیه، منطقه حکومتی محسوب نمی‌شده است.
علت نام‌گذاری این مجموعه به باغ نگارستان به دلیل وجود نقاشی‌های متعدد از فتحعلی شاه و همراهان او در ساختمان‌های مختلف بوده است. اگرچه امروز اثری از بناهای آن قصر برجای نمانده است؛ اما هنوز بدین نام شهره است.
این بنا به سبک معماری کوشک ساخته شده است که دو عمارت عالی به نام‌های دلگشا و تالار قلمدان داشت. اتاق‌هایی با درهای چوبی و دو تالار بزرگ در اطراف ساختمان مرکزی این باغ وجود دارد. این باغ دارای ۶۴ اتاق، چهار تالار، کتابخانه با چهار سالن و ۶۰۰ متر زیربنا است. تالارها با آینه‌کاری، نقوش طلایی و چلچراغ‌های باارزش مزین شده و تابلوهای آن به دست هنرمندانی چون میرزا جانی نقاش، میرزا بابا نقاش و عبدالله خان نقاش باشی کشیده شده است. در ابتدا این باغ وسعت بسیاری داشته؛ اما در حال حاضر بخش اعظمی از آن از بین رفته و در معرض تخریب‌های بسیار قرار گرفته است.
در زمان سلطنت مظفرالدین شاه، نخستین مدرسه فلاحت و مدرسه صنایع مستظرفه به سرپرستی کمال‌الملک در این محل تاسیس شد. در سال ۱۳۰۷ باغ نگارستان به عنوان محل دائمی دارالمعلمین عالی در نظر گرفته شد و در سال ۱۳۱۱ به دانشسرای عالی تغییر نام داد.پس از حدودا نیم قرن، تعداد زیادی از شخصیت‌های علمی، ادبی و برجسته کشور چون ملک الشعرای بهار، علی‌اکبر دهخدا، پروین اعتصامی، محمود حسابی و ... در این مجموعه تاریخی به تحصیل و ترویج علم و هنر پرداختند.با تصویب قانون تاسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳ بخشی از کلاس‌های درس دانشگاه تهران در این محل دایر شد و دانشسرای عالی با پیوستن به دانشگاه تهران پذیرای دو دانشکده ادبیات و علوم این دانشگاه شد.
پس از انتقال دانشکده علوم اجتماعی به مکان امروزی دانشگاه تهران، این مجموعه برای راه‌اندازی موزه تاریخ و مفاخر دانشگاه تهران در نظر گرفته شد. این دانشگاه مسئولیت حفاظت و مرمت مجموعه را بر عهده دارد.این باغ در زمره آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
در حال حاضر این مجموعه شامل باغ، موزه مکتب کمال‌الملک، مجموعه مجسمه‌های مینیاتور مردم‌شناسی جهانگیر ارجمند، سردیس‌های مشاهیر هم‌چون فردوسی، مجموعه عکس‌های محمود روح‌الامینی، نقاشی‌های علی اسفرجانی، دیوارنگاره صف سلام فتحعلی شاه، کانون کودکان و نوجوانان، تالار دکتر محمود روح‌الامینی و کافه است.
موزه کمال‌الملک در این باغ شامل مجموعه‌ای از اسناد و مدارک تاریخی، آثار و اشیای هنری است.در این مجموعه نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های متعددی نیز برگزار می‌شود.
ساعت کاری این مجموعه همه روزه از ۹ صبح تا ۹ شب به جز تعطیلات رسمی است. هزینه بازدید از باغ‌موزه نیز پنج هزار تومان است.
بازدید از این باغ در هنگام عصر بهار و تابستان در کنار دوستان و خانواده بسیار لذت‌بخش خواهد بود. چندصباحی قدم‌زدن درمیان درختان بلندقامت، نشستن در کنار حوضچه‌های آب و احساس خنکای آن بسیار دوست‌داشتنی خواهد بود. در گوشه و کنار باغ سردیس‌های مشاهیر را خواهید دید. می‌توانید با گربه‌های باغ بازی کنید و در نهایت خود را به نوشیدن یک فنجان شربت خنک در کافه روباز این مجموعه مهمان کنید.
آدرس
تهران، میدان بهارستان، خیابان دانشسرا، خیابان شریعتمدار رفیع
برچسب ها
باغ موزه نگارستان
موزه نگارستان
باغ نگارستان
باغ موزه نگارستان در بهارستان
باغ موزه نگارستان در تهران
تهرانگردی
باغ نگارستان تهران